به تاریخ ۱۶ مارچ ۲۰۲۴، این همایش به مناسبت بیست و نهمین سالگرد شهادت شهید وحدت ملی استاد مزاری در شهر هلسینکی برگزار گردید.

مراسم با تلاوت آیاتی از قرآن مجید توسط آقای محمد مشعوف آغاز شد. سپس با پخش سرود هندوکش گریه کن مزاری رفت با صدای مرحوم نجاشی، مراسم ادامه یافت. الهه جان حسنی متنی کوتاه را به زبان فنلندی درباره اهداف شهید مزاری خواند و ساره جان عبداللهی دکلمه‌ای زیبا را اجرا کردند. خانم نادیه کوهی، فعال مدنی، در مورد شخصیت و اهداف شهید مزاری سخنانی ارائه کرد و ولینا جان امینی دکلمه‌ای زیبا را اجرا کرد. سخنرانی آقای داوود رزمیار، یکی از روشنفکران جامعه افغانستانی در فنلند، درباره شخصیت شهید مزاری سخنانی ارائه کرد.

همچنین، یک مسابقه برگزار شد تا حاضران در مراسم به آن شرکت کنند. دو عکس از رهبر شهید انتخاب شده بود: اول، عکس ملاقات محمود میستری، نماینده وقت سازمان ملل با رهبر شهید مزاری؛ و دوم، عکس رهبر شهید در هنگام اسارت توسط دو نفر طالب. شرکت کنندگان نظرات و احساسات خود را در مورد این عکس‌ها نوشتند و دو برنده برای هر عکس انتخاب شدند. برندگان این مسابقه، محترمه خانم شاه گل رضایی ومحترمه خانم نادیه کوهی، هر کدام یک کتاب از اثار استاد محمد گلزاری دریافت کردند.

در ادامه، کلیپی از سخنان شهید وحدت ملی استاد مزاری درباره حقوق زن پخش شد. در پایان کلیپ، آقای نصرالله پیک فیلمبردار این کلیپ‌ها، توضیحاتی درباره زمان و مکان پخش آن‌ها ارائه کرد. سخنرانی محترمه انارکلی هنریار، نماینده پیشین پارلمان، از مهمانان ویژه این مراسم بود و درباره تضییع حقوق زنان در افغانستان صحبت کرد.

سخنرانی خانم شاه گل رضایی، نماینده پیشین پارلمان، یکی دیگر از مهمانان ویژه این همایش بود. طی سخنانی در باره وضعیت کنونی افغانستان اشاره کردند و از مواضع مختلفی در این زمینه بحث کردند، از جمله در باره نقش زنان در جامعه و سیاست صحبتهای ارزشمندی نمودند.

استاد محمد گلزاری به بررسی نقش زنان هزاره در تاریخ افغانستان از زمان امیر عبدالرحمان تا دوران شهید مزاری پرداخت. ایشان اسنادی را به نمایش گذاشت که نشان می‌دهد زنان هزاره از قدیم الایام نقش مهمی در جامعه داشته‌اند و حتی در جنگ‌ها و مقاومت‌ها شرکت داشته‌اند.

استاد محمد گلزای پژوهشگر تاریخ، که مدت چهل سال در کتابخانه‌ها تحقیقات جامعی را انجام داده است، سخنرانی خود را با ارائه پاورپاینت، از اسنادی که از کتابخانه‌های بریتانیا جمع‌آوری کرده بودند، و موضوعاتی را مطرح کردند که درباره زنان، به ویژه زنان هزاره، قبل و بعد از قتل عام بحث کردند.

دوره قبل از قتل عام: در قرن شانزدهم، در زمان حکومت سلسله آرگون و تورخان، زنان نقش مهمی در تصمیم‌گیری‌ها داشتند. برخی زنان حتی با عنوان “آقا” (شاهزاده) شناخته می‌شدند، عبارتی که هنوز در میان هزاره‌ها رایج است. به عنوان مثال، همسر میر یزدان بخش در سال 1832 در مقابل استبداد امیر دوست محمد خان شجاعت بی‌نظیری نشان داد. در این دوره، مشارکت زنان در تصمیم‌گیری‌ها و مقاومت‌ها بسیار مهم بود.

دوره پس از قتل عام: نقش زنان به عنوان برده و اسیر جنگ بسیار مهم بود. زنان هزاره در طول جنگ‌ها و مقاومت‌ها شجاعت بی‌نظیری نشان دادند و مشارکت آن‌ها در دوران دموکراسی نیز قابل توجه بود.

در پایان پرسش های از استاد گلزاری توسط حاضران در تالار مطرح شد و ایشان با صبر و حوصله مندی جواب دادند.

مجریان برنامه خانم ها رشیده محمدی و زهرا کریمی بودند و این مراسم را به نحو شایسته انجام دادند همچنین اقای رحیم علی زاده در بخش تخنیک و کنترول برنامه ها با مجریان برنامه همکاری کردند.

در بخش جمع اوری کمک بخش مالی حاج عباس کریمی، جعفر رضایی و لیاقت هزاره همکاری کردند.

در بخش تهیه و ترتیب و اماده کردن غذا کربلایی حفیظ عطایی همراه با خانواده اش مانند گذشته سهیم بودند، همچنین اقای لیاقت هزاره همراه عبدالله حیدری سهم فعال داشتند.

در بخش انتظامات اقای رحیم علی زاده همراه با اسد هزاره، جعفر رضایی،عنایت رضایی، عنایت یاوری، حسین جعفری، حمید عزیزی و خانم اسکندری، احمد علی زاده و تعدادی دیگر از عزیزان همکاری کردند.

در بخش تهیه و تنظیم اطلاعیه مجتبی قانع زاده و زهراعالمی و کلیپ کوتاه گزارش مراسم سهیم شدند.

در بخش فرهنگی آقایان رضا مظفری، علیار بهسودی، رحمت خاوری، یونس عبداللهی و…..همکاری داشتند.

در بخش ارزیابی مسابقه در روز مراسم رضا مظفری، عنایت رضایی، یاسر قانع همکاری کرده بودند.

در بخش صدا و تصویر آقایان رحمت خاوری، میلاد خاوری، یونس عبداللهی و ساره عبداللهی همکاری و پوشش دادند که در بخش تبلیغات مراسم زهرا جان خاوری سهم گرفته بود. در تهیه گزارش تصویری خاوری مدیا مانند گذشته سهم شایسه داشتند که آرزوی موفقیت بیشترمی گردد.

این مراسم و همایش با همکاری تک تک مردم عدالتخواه با شکوهمندی برگزار گردید تعدادی زیادی از عزیزان در برگزاری این گردهمایی نقش داشته اند که از قید قلم مانده اند که برای همگی شان توفیق مزید می خواهیم.

تهیه وتنظیم گزارش توسط: علیار بهسودی و نرگس قانع زاده