شماری از همفکران طالبان برای تایید موضعگیری آنان در برابر زنانی و ستمی که روا میدارند، به ویژه ممنوعیت دختران از رفتن به مکتب و دانشگاه، ادعا میکنند که این کار مبتنی بر حکم شرعی است. آنان به جملهای در آیه ۳۳ سوره احزاب اشاره میکنند که میگوید: “و قَرْنَ فی بیوتکن و لا تبرجن تبرج الجاهلیة الأولی” یعنی در خانههای تان بمانید و مانند خودنمایی جاهلیت نخستین به خودنمایی نپردازید.
این عده آیات قرآن را به بازی میگیرند و جمله مورد نظر را بریده از پس و پیش، که به آن سیاق گفته میشود، مطرح میکنند تا خواسته خود را بر آیه تحمیل کنند. مخدوش بودن استدلال آنان به این آیه از چند جهت است:
1. این آیه در باره زنان پیامبر است و نه عموم زنان مسلمان. موقعیت پیامبر، به عنوان رهبری جامعه، در آن شرایط خاص که رقابتها و توطئهها جریان داشت، ایجاب میکرد تدابیر خاصی برای دور ماندن همسرانش از بدنامسازی روی دست گرفته شود، چنانکه امروزه نیز خانوادههای چهرههای مشهور سیاسی و اجتماعی آسیبپذیر هستند، و کوشش میکنند از چشم رسانهها تا حد امکان به دور باشند. اختصاصی بودن این آیه برای همسران پیامبر در خود قرآن تصریح و تاکید شده است، متن کامل آن آیات این گونه است:
“اى زنان پيامبر، شما همانند ديگر زنان نيستيد، اگر از خدا بترسيد. پس به عشوه سخن مگوييد تا آن مردى كه در قلب او مرضى هست به طمع افتد، و سخن پسنديده بگوييد، و در خانههايتان قرار گيريد و مانند روزگار جاهليت قديم زينتهاى خود را آشكار مكنيد و نماز برپا داريد و زكات بدهيد و خدا و فرستادهاش را فرمان بريد. خدا فقط مىخواهد آلودگى را از شما خاندان [پيامبر ]بزدايد و شما را پاك و پاكيزه گرداند. و آنچه را كه از آيات خدا و [سخنان] حكمت[آميز] در خانههاى شما خوانده مىشود ياد كنيد.”
کاملا واضح است که آیه در باره خانواده پیامبر است و ربطی به دیگر زنان ندارد، و تعمیم آن بر دیگران نادرست است. شیخ احمد الطیب شیخ کنونی الازهر بر این تفسیر تاکید کرده و تعمیم آن به دیگر زنان را غلط خوانده است.
2. کلمه “قرن” به لحاظ قواعد صرفی به دو ریشه بر میگردد، یکی قرار و دیگری وقار، و احتمال اینکه از وقار اشتقاق شده باشد قویتری است، زیرا وقار از معتلات است، و در فعل امر این باب فاء الفعل حذف میشود. اگر از کلمه قرار اشتقاق شده باشد که از باب مضاعف است فعل امر آن در اصل اقررن میشود، به اصطلاح به فک ادغام. وقتی از ریشه وقار بگیریم معنایش این است که ای زنان پیامبر سنگینی و وقارتان با حضور در خانه و اجتناب از خودنمایی در کوچه و بازار، محفوظ میماند. هدف حفظ وقار خانواده پیامبر و مصئونیت شان از ماجراسازیهاست.
3. تبرج که از کلمه بُرج اشتقاق شده است به معنای خودنمایی است، یعنی خود را در چشم مردم در انظار عمومی برجسته ساختن و توجهها را به خود جلب کردن، که درخور زنان محترم نیست. یعنی هدف از حفظ وقار در خانه خودداری از رفتارهای جلف و سبک است تا حرمت و حشمت آنان بحیث زنان پیامبر آسیب نبیند.
4. اگر مراد آیه این میبود که زنان از خانه بیرون نشوند در صدر اسلام زنان از بیرون رفتن خودداری میکردند، در حالی که هم در دوران پیامبر، حتی پس از نزول این آیات، و هم در دوران خلفای راشدین زنان به اماکن مختلفی از مسجد تا میادین جنگ میرفتند، و زنان صحابی در مناطق مختلفی از دنیای آن روز حضور داشتند، از ام المومنین عایشه که رهبری جنگ را در رویداد مشهور جمل به عهده داشت تا ام حرام بنت ملحان که در جنگهای قبرس حضور داشت و در آنجا از دنیا رفت، و بسیاری دیگر.
البته گروههایی که اسلام را ابزار رسیدن به اهداف سیاسی خود میکنند با بسیاری از آیات قرآن بازی میکنند، چه در باره زنان و چه در باره دیگر انسانها.
دیدگاه خودرا بنویسید