درسالگرد شهادت  شهید مزاری , آن مدافع صادق واستوار حقوق کتمان شده ی زن افغانی قرار داریم .هر سال درین روز ها, دها وصدها هزار مردم زحمت کش ما وبه خصوص زنان رنجدیده افغانستان در داخل وسراسر جهان, از سالگرد شهادت  شهید مزاری  تجلیل به عمل می اورد. درین  یادواره ها  بیشتر از سیاست ها  ودیدگاهای  ملی  وانسانی آن مرد بزرگ در حوزه ی سیاست تجلیل می گردد. نظرات  واندیشه های  آن شهید که با جسارت در دفاع از حقوق انسانی زنی محروم جامعه افغانی   بیان شده است, کمتر مورد توجه قرار گرفته است. درین نوشته کوتاه در رابطه به اصل حقوق زن به  سه موضوع اصلی مختصرا اشاره می نمایم:  زن در اسارت فرهنگ قبیلوی  , زن در زنجیر ستم اسلام طالبانی وزن در اندیشه شهید مزاری.

1/ زن در اسارت فرهنگ قبیلوی :

مردم افغانستان در فقدان دانش واگاهی و در سایه ی ساطور حکومت های قبیلوی از تبعیض و نابرابری ها ی بسیاری رنج برده است. درین میان زن به عنوان جنس نا برابر , انواع مختلف ستم های مضاعف را کشیده است. فرهنگ مرد سالاری  به خصوص هنگام که از پشتوانه ی رواج و فرهنگ عشیره ی وقبیلوی , بر خوردار باشد, تصور کنید چه ستم های بر زن, بعنوان انسان روا داشته ویا می دارند.

درین قانون زن حق انتخاب ازدواج ندارد . زن در بازار عنعنات قبیلوی  به فروش می رسد. مردان بدون هیچ دلیلی می توانند چند ین زن که نه ,کنیزداشته باشد. خشم وخشونت مرد خشم خدا است. زن در خانه ها زندانی  و نسل به نسل از هر گونه حقوق مدنی, تحصیل, ازدواج , طلاق, ملکیت وحقوق ابتدایی مثل اختیار اولاد وفرزندان اش محروم است. هر گاه زن خواسته اند , با گریه وزاری, بر این همه ستم های هولناک فریاد کشد, بسیار به راحتی  به قتل رسانده اند ویا بینی اش را بریده است . هیچ کسی , هیچ دادگاهی و هیچ قانونی در افغانستان, به تناسب رنج واندوه زنان,از انها دفاع نه نموده است.

2/ زن در زنجیر ستم اسلام طالبانی :

دین خدا وتمام اندیشه های آسمانی وزمینی از برابری  انسان سخن گفته است , ارزش ها وحرمت انسان را به یک سان پاس داشته است. اما بر داشتی مرد سالارانه  وطالبانی از دین در افغانستان باعث شده است که تبعیض جنسی, مردان بر زنان را مشروعیت دهد .بر تری جنسی  ونابرابری حقوقی را رسمیت بخشد. بیاید به خاطر زن که مادر است, اعتراف کنیم که اکنون در کشورما اسلام  بعنوان یک وسیله ضد زن مورد سوء استفاده  فراوان قرار گرفته است. درین اعتقاد زن از ابتدای ترین حقوق انسانی  به حکم شریعت طالبانی  محروم واسیر است. درین گونه اندیشه ها زن انسان کامل نیست . زن ناقص است . زن نه تنها حق ملکیت ندارد که خود ملک وطلق مردان است. در منطق انها زن عیال واموال است. وبالاخره محرومیت از هر گونه حقوق انسانی داستان ساده ی رنج زندگی زن افغانی است. اندوه زندگی زن افغانی دامنه دراز تری دارد که بماند.

3/ رهای زن در اندیشه ای شهید مزاری.

شهید مزاری مخالف هیچ قوم وملیتی نبود او فریاد رنج ستم های بود که بر تمام انسانهای  آن سرزمین رنج وعذاب رفته بود.البته که آن مرد با شهامت, نمی توانست با انحصار وزور گوی سازش نماید . شهید مزاری با طرح تامین حقوق ملیت ها ونظام حقوق فدرالی  نه تنها از حق تعیین سرنوشت مردان واقوام کشور سخن می گوید که , ازادی ورهای زن رانیز مطرح می نماید. شهید مزاری در رابطه با حقوق انسان بسیار حساس وبا شهامت بود.

او از هزاره  و زن هردو موجود کتمان شده به صراحت دفاع نمود. موجودات را که مخالفین اش به حکم شریعت خود ساخته , اسارت اش را می خواست. شهید مزاری در باره حقوق زن می گوید:  (( زنان از کلیه ی حقوق انسانی برخور دار هستند ومی توانند در همه ی عرصه های حیات اجتماعی , سیاسی کشور فعال باشند . انتخاب کنند وانتخاب شوند.))

اینها ودها نمونه های است که آن شهید به صراحت وبا الهام واستناد از دین خدا از زن دفاع نموده است. من بعنوان زن ومادر که رنج ستم تمام زنان افغانستان را با خود دارم , باور دارم  نظام سیاسی که شهید مزاری طرح کرد و در پای تحقق آن با جسارت وصداقت تا اخر ایستاد , برادری ملیت ها وبرابری حقوق انسان افغانستانی را تامین می کرد. آن مرد جسوروبی باک با هر گونه ستم در افتاد . ستم قبیلوی, ستم  انحصار طلبی, ستم جنسی  وسرانجام  از پای افتاد وخون ان مرد بزرگ توسط طالبان جاهل به زمین ریخت . باور دارم که از خون او, لاله ها می روید وستار های می درخشد وآینده سبزودرخشانی را برای مردم ما ,رقم می زند.

درود بر شهید مزاری  وسلام بر ازادی .